مله گاله(پژوهشی در تاریخ یک روستا)

مقدمه

در دامنه کوهستانهای سرسبز *کوهمره*، روستایی به نام *مله گاله* جای گرفته که نامش ترکیبی از تاریخ، زبان و طبیعت است. این روستا نه تنها به خاطر مناظر زیبا، بلکه به خاطر پیشینه نامش و آثار به جا مانده از گذشتگان که قرنها قدمت دارد، و به زمان اشکانیان بر می گردد. و جذابیت ویژه ای برخوردار است . در این مقاله، تلاش می کنم رازهای پشت نام این روستا و نشانه های تاریخی اطراف آن را به استناد منابع تاریخی وبه زبان ساده بازگو کنم.

✅ *معنای نام مله گاله*

نام روستا از دو بخش *مُله* و *گاله* ساخته شده که هرکدام در زبانهای محلی و باستانی معانی خاصی دارند:

*مُله (Mula):*
- در گویش مردم محلی، این کلمه میتواند به معنی *تپه بلند* یا **گردنه بلند** باشد. شاید اجداد ما این نام را به خاطر موقعیت روستا روی یک بلندی یا نزدیکی به یک گردنه انتخاب کرده اند.

*گاله (Gala):*

*گاله* از زبانهای قدیمی ایران مانند پارتی (زمان اشکانیان) گرفته شده است و به معنی *گشادی*، *دره وسیع* یا *محل جمع شدن مردم* است.

*ترکیب این دو واژه:*
اگر *مُله* را *گردنه* و *گاله* را دره گشاد یا دهانه باز بدانیم، معنای نام می شود *گردنه کنار دره وسیع یا دهانه باز* هر دو معنی با جغرافیای کوهستانی کوهمره همخوانی دارد.

✅ *ردپای تاریخ باستان*

در نزدیکی این روستا، *قبرستانی قدیمی* با سنگهای بزرگی کشف شده که روی آنها حفره های کاسه مانند (به نام *جوغن*) کنده کاری شده است. این جوغنها چه رازی دارند؟

*ارتباط با زرتشتیان:*
- زرتشتیان باستان در ایران زندگی می کردند و آیین های خاصی داشتند. و از زمان هخامنشیان آمیزه های دینی خود را بتدریج رواج دادند. و از زمان اشکانیان و ساسانیان به عنوان دین رسمی ایرانیان انتخاب شد.
برخی باستان شناسان معتقدند این جوغن ها برای *مراسم مذهبی* مانند ریختن آب یا هدیه به درگذشتگان استفاده می شده است.
این منطقه در گذشته، محل زندگی زرتشتیان یا برگزاری مراسم آنها بوده است.
- زرتشتیان مردگان را در *استودان* (سنگ انبار) می گذاشتند تا عناصر طبیعت بدن را تجزیه کنند.و استفاده از این سنگها بخشی از این آیین بوده اند.

و با توجه بقایا و آثار به جا مانده از *قلعه های قدیمی* در اطراف روستا روزگاری *دژی قدیمی* در اینجا وجود داشته که از روستا در برابر دشمنان محافظت می کرده است.
- در متون تاریخی، از منطقه کوهمره به عنوان منطقه ای با راه های کوهستانی مهم یاد شده که نیاز به قلعه های دفاعی داشته است.

✅ *طبیعت؛ کلید حل معما*
موقعیت جغرافیایی مله گاله به ما کمک میکند معنای نامش را بهتر درک کنیم:

*کوهستانهای کوهمره:*

این منطقه پر از گردنه های باریک، درههای عمیق و تپه های بلند است. روستای قدیمی مله روی یک *گردنه باز* ساخته شده است انتخاب نام *مله گاله* کاملا منطقی است.
وجود *چشمه ها* یا *چاههای آب* قدیمی در کنار روستا از دلایل انتخاب این مکان برای زندگی بوده است.
و این که آب در آیین زرتشت، مقدس بوده است.

✅ نام *مله گاله* مانند یک پازل تاریخی است که ترکیبی از *زبانهای قدیمی* و *طبیعت کوهستانی* و وجود قبرستان باستانی مکانی برای *برگزاری آیین های مذهبی* را نشان می دهد.
این روستا در دوران باستان *محل برگزاری مراسم مذهبی* و بعدها
*زیستگاه نیاکان ما* بوده باشد. کشف رازهای این نام، نه تنها برای مردم منطقه، بلکه برای همه دوستداران تاریخ ایران جذاب است.

✅ پایان سخن
اگر گذرتان به کوهمره افتاد، حتما سری به مله گاله بزنید. شاید با کمی دقت، نشانه های تاریخی پنهان در سنگها و تپه های آن، شما را به دنیای گذشته ببرد.
با احترام (محمود بخشی)